Bugün sizlerle sadece bir roman kahramanını değil, bir dönemin ruhunu anlatan bir kadının hikâyesini paylaşmak istiyorum. Halide Edip Adıvar’ın Handan romanındaki o derin, düşünceli, kırılgan ama aynı zamanda güçlü kadını… Handan’ı. Onun yaşı, aslında sadece bir sayı değil; bir kadının içsel olgunluğu, toplumla çatışması ve kendi kalbini anlamaya çalışmasının bir sembolü.
Handan Kaç Yaşında? Bir Kadının Yaşla Ölçülmeyen Yolculuğu
Romanın satır aralarına dikkatle bakan herkes, Handan’ın genç yaşında dünyayı çok daha derin görebilen bir kadın olduğunu fark eder. Handan yaklaşık yirmi beş yaşlarındadır. Ancak onun yaşı, sadece bir biyolojik gerçeklik değil; duyguların, deneyimlerin ve içsel çalkantıların toplamıdır. Çünkü bazı insanlar yirmisinde yüz yaşında hisseder, bazıları ise kırkında hâlâ hayata çocukça bir merakla bakar.
Halide Edip, Handan’ı bu iki dünyanın kesişim noktasına yerleştirir: genç ama olgun, kırılgan ama dirençli, sevgiye açık ama incinmekten korkan bir kadın. Bu yönüyle Handan, sadece yaşını değil, kendi iç sesini arayan bir kuşağın simgesidir.
Refik Cemal ve Handan: Çözüm Arayan Erkek, Anlam Arayan Kadın
Hikâyenin bir diğer kahramanı Refik Cemal, olaylara stratejik ve çözüm odaklı yaklaşan bir erkektir. Handan’ın iç karmaşasını anlamaya çalışırken bile zihniyle hareket eder; duyguların nedenini, mantığın terazisinde tartar. Onun dünyasında sorunlar çözülmesi gereken birer denklem gibidir.
Handan ise aynı denklemlere kalbiyle yaklaşır. Bir şeyi çözmekten çok hissetmeyi, anlamayı ister. O, duyguların içinde yol alırken kaybolmaktan korkmaz; çünkü kaybolmak bazen kendini bulmanın ilk adımıdır.
Bu fark, toplumsal cinsiyet rollerinin edebiyattaki yansımasıdır aslında. Erkekler “akıl”la, kadınlar “kalp”le ilerler. Halide Edip bu iki kutbu aynı hikâyede buluşturur, birbirine aynalık eden iki karakter yaratır.
Handan’ın Yaşı: Zamanın Kalpteki Yankısı
Yirmi beş yaş…
Kimi için hayallerin, kimi için kırılmaların yaşı. Handan içinse bir dönüm noktası. Gençtir ama gençliğini yaşayamamıştır; olgunlaşmıştır ama bu olgunluk bir bedel karşılığında gelmiştir.
Toplumun kadına yüklediği rollerin ağırlığı altında, Handan’ın yaşı zamansız bir hâl alır. Onun için zaman, duyguların derinliğiyle ölçülür. Bir gün içinde on yıl yaşlanabilir, bir gülümsemeyle yeniden gençleşebilir. Bu nedenle “Handan kaç yaşında?” sorusuna verilecek en doğru cevap şudur: Handan, hissettiği kadar yaşındadır.
O, gençliğin hayal kırıklıklarıyla olgunluğun bilgelik sancısı arasında bir yerde durur. Yirmi beşinde ama yüzünde değil, kalbinde yaşar zamanı.
Duyguların Zamanı: Kadınların Empatisi, Erkeklerin Stratejisi
Eğer romanı bir psikolojik tablo gibi okumak istersek, Handan empatiyle yaşamı çözmeye çalışan bir kadını, Refik Cemal ise duyguları mantıkla sınırlamaya çalışan bir erkeği temsil eder.
Handan, duygusal zekâsını bir tür hayatta kalma aracı olarak kullanır. O, başkalarının hislerini anlama konusunda derindir; bu yönüyle dönemin kadın karakterlerinden farklıdır. Refik Cemal ise olaylara stratejik bir gözle bakar, analiz eder, çıkarımlar yapar.
İşte Halide Edip’in büyüklüğü burada gizlidir: Kadınla erkeği birer zıtlık olarak değil, birbirini tamamlayan iki parça olarak resmeder. Handan’ın yaşı da bu tamamlayıcılığın metaforu gibidir — gençliğin duygusal ateşiyle, olgunluğun sessiz bilgelik çağrısı arasında bir çizgi.
Bir Hikâyenin İçinde Yaş Alan Kadın
Handan, her mektubunda, her iç sesiyle biraz daha büyür. Yaş almak onun için sayılarla değil, duygularla ölçülür. Her pişmanlık, her affediş, her kayboluş bir yıl daha ekler ömrüne.
Romanın sonunda Handan, aslında yaşlanmaz — bilgeleşir. Acıdan geçen her ruh gibi, kendi kalbinin öğretmeni olur. Ve biz okurlar, onunla birlikte büyür, onunla birlikte yaş alırız.
Okuyucuya Bir Soru: Sen Kaç Yaşındasın, Gerçekten?
Belki de asıl mesele Handan’ın değil, bizim kaç yaşında olduğumuzdur.
Kaç yaşında hissettiniz kendinizi son kez?
Bir olay sizi bir anda olgunlaştırdı mı?
Ya da Handan gibi, duygularınızın içinde kaybolmaktan korkmadan yaşadınız mı hiç?
Çünkü bazen bir roman karakteri bize sadece bir hikâye değil, kendimizi anlatır. Handan da tam olarak bunu yapar: Bize kendi kalbimizin yaşını hatırlatır.